در بخش‌های مختلف این مجله مقالات، نقد اندیشه، کتاب شناخت و نکته ها و یادداشت هایی در حریم امامت و نیز نوشتارهای متنوعی به چاپ رسیده است.
از جمله مقاله جایگاه امامت در آیه اعتصام با تکیه بر مبنای حبل الله، نوشته آقای محمد خادمی است که در آن به یکی از مباحث بسیار مهم و ریشه ای که تأثیر اساسی در فرهنگ شیعه امامیه دارد و همانا معرفت به جایگاه اهل بیت عصمت و طهارت(ع) به عنوان رکن اساسی در شناسایی حقیقت دین است، توجه شده است. در حقیقت فهم دین با تمام شاخه ها و زیر مجموعه هایی که داراست در گرو تمسک به قرآن و اهل بیت(ع) می‌باشد که سعادت ابدی و همچنین عدم تفرقه میان مسلمانان، از نتایج و پیامدهای آن است. آنچه نگارنده در این نوشتار دنبال می کند شناخت جایگاه امامت اهل بیت با رویکرد آیه شریفه اعتصام است که در جامعه علمی کمتر مورد بحث قرار گرفته است. بررسی این آیه با تکیه بر معناشناسی واژه حبل الله، محور این نوشتار بوده؛ لکن برای فهمیدن این واژه و تحقق کامل آن به عنوان رکن کلیدی در آیه ناگزیریم که واژگان دیگر آیه را نیز بررسی کنیم.
در این مقاله نویسنده پس از بررسی واژه حبل الله از نگاه قرآن و روایات، به معناشناسی کلمات اعتصام و تفرق پرداخته، و نقش اهل بیت(ع) را به عنوان قیّم بودن نسبت به قرآن تبیین نموده است. سپس در بخش نهایی، اقوال عامّه را تحت عنوان شبهات آیۀ شریفه بررسی می کند.
در مقاله دیگری با عنوان بررسی محوریت مادیگرایی در فتوحات سه خلیفه نخستین، با تکیه بر منقولات بلاذری اثر محمد حسین امامی جو و حسین رضوی، بررسی و تحلیل انگیزه و اهداف خلفای سه گانه از جنگ ها و فتوحات، با تأکید بر دو منبع تاریخی فتوح البلدان و انساب الأشراف، تألیف احمد بن یحیی بلاذری است، مورد تبیین قرارگرفته است.
در این نوشتار این نکته منقح می شود که انگیزه و هدف فتوحات دعوت به اسلام نبود، بلکه در مرحله اوّل دریافت صدقه از کسانی بود که از حاکمیت آنان سرباز زدند و در مرحله بعد دریافت جزیه، خراج و گسترش قلمرو حکومت مسلمانان بوده است.
مقاله بعدی با عنوان جُستاری در آسيب شناسی چالش های آغاز امامت (امام کاظم علیه السلام)، نوشته سید محمد کاظم طباطبایی و علی رضا بهرامی است.
این مقاله جُستاری در آسیب شناسی چالشی است که در آغاز امامت امام کاظم علیه السلام همزمان با فراگیری موضوع اختلاف برانگیز جانشینی در اذهان شیعیان امام صادق علیه السلام پدید آمده بود. مطالعه روایات معصومین(ع) نشان می دهد، طراحی ویژه اهل بیت علیهم السلام به گونه ای صورت گرفته که در زمان بروز چالش، اصول شناخت امام در اختیار مردم باشد. نص، علم و ودائع امامت از جمله ابزارهای رفع حیرت است. باور عمومی جامعه بر خود معرفیِ امام، استوار است، در حالی که تعالیم اهل بیت به همراه خواص اصحاب، تأثیر گذاران اصلی صحنه به شمار می روند.
در مقاله قرآن ناطق و قرآن صامت نوشته محمود ایوب و ترجمه سید محمد هادی گرامی و محمد قندهاری، نویسنده در بخش اوّل مقاله، جایگاه امامان را در نزد شیعه به عنوان تنها مفسران حقیقی قرآن شناسانده و سپس به دیدگاه های امامیه دربارۀ قرآن اشاره كرده و تفاسیر امامیه را معرفی كرده است. در بحث از اصول تفسیری در نزد امامیه به مسأله تحریف قرآن اشاره كرده و پس از بیان نظر چند تن از علما، نظر شیعه را عدم تحریف قرآن دانسته است. در انتهای بحث، محمود ایوب به عنوان نمونه، آیه 67 سوره مائده را كه به ماجرای غدیر خم می پردازد از منظرِ مفسّران شیعی مورد بررسی قرار داده است.
مقاله اعيان ائمه علیهم السلام؛ جستاری در راه‌های اثبات امامت اشخاص ائمه علیهم السلام در روايات شيعه نوشته نعیمه پورمحمدی، نوشتار بعدی مجله است و در پاسخ به این سوال که چه ادله، قرائن و نشانه هایی در روایات وجود دارند که امامت اشخاص امامان شیعه علیهم السلام را به اثبات می رسانند؟
در مقاله دلیلی نوین بر امامت دوازده امام شیعه، نوشته مسعود امامی بر اساس مبنای قرینه گرایی و با ضمیمه سه قرینه به یکدیگر به ارائۀ دلیلی نوین بر امامت دوازده امام شیعه پرداخته شده است. نویسنده نخست به تبیین شیوۀ قرینه گرایی در معرفت شناسی پرداخته، سپس قرائن سه گانه را ذکر کرده. قرینه اوّل، بشارت به تولد دوازده سرور از نسل اسماعیل در تورات است؛ قرینه دوم بشارت پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله و سلم به ظهور دوازده جانشین پس از خود در میان امت است که در معتبرترین منابع اهل سنت آمده است؛ قرینه سوم که واقعیتی خارق العاده و بی نظیر در تاریخ حیات بشر می باشد و تاکنون به آن استناد نشده است، ظهور دوازده انسان بزرگ در یک نسل پیوسته است که مخالفان آنها به عظمت ایشان در علم و اخلاق و عبادت اذعان کرده اند. وجود قرینه سوم موجب می شود که مصداق واقعی و منحصر به فرد دو بشارت نخست، آشکار شود.
در بخش نقد اندیشه نقدی بر فرضیه تطور امامت شیعی با بررسی استنادهای کتاب «مکتب در فرآیند تکامل» بخش مربوط به دوران امامت حضرت امام صادق علیه السلام نوشته جواد علاء المحدثین به چاپ رسده است.
این نوشتار به بررسی بخشی از کتاب مکتب در فرایند تکامل می پردازد که در آن، به تحلیل تاریخیِ «باور شیعیان نسبت به ضرورت قیام مسلحانه توسط امامان علیهم السلام» و ابعادی از «عقیده به مهدویت» پرداخته شده است. در مباحث این بخش از کتاب، نهایتاً امور یاد شده، در تطور «امام شناسی شیعیان» تأثیرگذار دانسته (یا این گونه به مخاطب القا) می شود. در نقد حاضر، به مواردی همچون عدم تطبیق دلیل و مدعی در کتاب، و بازخوانی مدارک ذکر شده در بخشی از پاورقی ها (بخش مربوط به دوران امامت حضرت امام صادق علیه السلام، صفحات 35 تا 37 کتاب)، عدم تطابق آنها با مدعای مطرح در متن کتاب نشان داده خواهد شد.
در بخش کتاب شناخت به کتاب «الخصائص العلویه علی سائر البریه» به قلم عبد الحسین طالعی پرداخته شده است.
کتاب الخصائص العلویة علی سائر البریة، نوشته ابوالفتح محمد بن احمد بن علی نطنزی ـ از دانشوران سدة ششم هجری ـ در زمرة آثاری است که اصل آنها به دست نیامده و مفقود شده؛ اما منقولاتی از آن در کتاب های پس از او زیاد بوده است. بر اساس همین منقولات، شیخ علی آل کوثر ، به بازسازی و انتشار این کتاب پرداخته است. در این تلاش علمی، 147 حدیث در 57 باب گرد آمده است. متن کتاب، همراه با فهارس فنی مرتبط، دویست صفحه دارد و در سال 1433 قمری/ 1390 شمسی توسط مجمع احیاء الثقافة الإسلامیه در قم چاپ شده است.
و نیز مجموعه مقالات علم امام به قلم محمد حسن نادم بررسی شده است.
این نوشتار به معرفی کتاب مجموعه مقالات علم امام می پردازد. علم امام یکی از بارزترین صفات امامت است که از دیرباز در امام شناسی مورد توجه عالمان و متفکران اسلامی بوده است. از همین رو، دانشمندان شیعی در این باره رساله ها و کتاب هایی نگاشته اند. در این مجموعه 19 رساله و مقاله از دانشمندان شیعه با رویکردهای متفاوت در باب علم امام گرد آمده است.
در بخش نکته ها و یاداشتهای در حریم امامت با این سرفصلها روبرو می شویم:
امیر المؤمنین علیه السلام در کتابهای درسی مقاطع مختلف تحصیلی امارات متحده عربی
گوشهاى از انحرافات عقیدتى چند تن از معروفترین رجال علمى اهل سنّت
رساله‌ای در مناقب امیر المؤمنین از گنجینه خطوط محمد بیکا
نِکاتی دربارۀ دعای قنوت شبانۀ امیرالمومنین علیه السلام
مروری بر کتاب «حدیث الثقلین» و نیز معرفی سه کتاب چاپ مصر در پانزده سال اخیر، دربارۀ اهل بیت علیهم السلام، آخرین بخش این شماره از مجله است.
«امامت پژوهی» را می‌توان یکی از نشریات تخصصی حوزه معارف دینی برشمرد که تلاش می کند در حیطه مباحث کلامی و در گستره آیات و روایات برای تبیین امر امامت تلاشی درخور را چه در جهت شکلی و مضمونی، چه حتی در حوزه ارائه و فرم ساختار به انجام و فرجام رساند.
انتخاب موضوعات دقیق و مفید در پرونده ها در کنار علمیت و دقتی که در نوشتار و تعیین حدود و ثغور مباحث در قالب نگارش و ویرایش مقالات به چشم می خورد همگی گویا و جویای همین امر است.
این مجله به صاحب امتیازی بنیاد فرهنگی امامت اهل‌بیت(ع) و مدیر مسئولی سید علی حسینی میلانی منتشر می شود.
علاقمندان می توانند برای تهیه فصلنامه با شماره تلفن 02532908582 تماس بگیرند.
